Junona
najważniejsza bogini w mitologii rzymskiej, żona Jowisza / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Junona (łac. Iuno) – w mitologii rzymskiej bogini niebios, małżonka Jowisza, opiekunka kobiet, małżeństwa i rodziny. Jej greckim odpowiednikiem była Hera.
bogini niebios, patronka kobiet i rodziny | |||
Juno Regina (posąg z Muzeum Luwru) | |||
Występowanie | |||
---|---|---|---|
Przydomek |
Regina, Lucina, Moneta, Sospita, Lanuvina | ||
Teren kultu | |||
Odpowiednik |
Hera (grecki) | ||
Rodzina | |||
Ojciec | |||
Matka | |||
Mąż | |||
Rodzeństwo | |||
|
Córka Saturna i Ops[1], obok Jowisza i Minerwy była jedną z postaci rzymskiej triady naczelnych bóstw czczonych na Kapitolu. Jej sławne starożytne sanktuarium znajdowało się w Lanuwium (stąd przydomek Lanuvina). Jej liczne funkcje charakteryzowały inne przydomki[2]:
- Juno Regina – jako małżonki Jowisza
- Juno Sospita – jako opiekunki miasta
- Juno Moneta – jako doradczyni i przestrzegającej
- Juno Februata – jako patronki czystości i płodności
- Juno Virginalis – jako opiekunki dziewic
- Juno Pronuba – jako patronki zaślubin
- Juno Lucina – jako opiekunki narodzin i rodzących kobiet
- Juno Matronalis – jako patronki kobiet zamężnych (matron)
- Juno Iuga – jako opiekunki więzi małżeńskich
Nierzadko wyobrażano ją z bronią (włócznią), w okryciu z koziej skóry, typowym dla żołnierzy podczas wojennej kampanii[3]. Do przypisanych jej stworzeń należał m.in. paw i gęsi. Inne atrybuty miała podobne jak grecka Hera (berło, diadem). U Rzymian był jej poświęcony pierwszy dzień miesiąca (kalendy) i miesiąc czerwiec (Iunius). Uroczystym świętem były obchodzone 1 marca Matronalia (feriae Matronales)[1].
Mianem iuno określano też półboską, śmiertelną istotę opiekującą się kobietą i towarzyszącą jej od narodzin do śmierci. Uważano, że każda z kobiet miała swoją indywidualną iuno, której męskim odpowiednikiem był geniusz. Miały je również boginie, np. Virtus[4].