Karol Stanisław Radziwiłł (1734–1790)
wojewoda wileński / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Karol Stanisław Radziwiłł Panie Kochanku?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Karol Stanisław Onufry Jan Nepomucen Radziwiłł „Panie Kochanku”[1] herbu Trąby (ur. 27 lutego 1734 w Nieświeżu, zm. 21 listopada 1790 w Białej Podlaskiej) – wojewoda wileński od 1762, generał lejtnant wojsk litewskich[2] od 1759 roku, szef 8. Regimentu Pieszego Domu Radziwiłłów[3], komisarz Komisji Porządkowej Cywilno-Wojskowej województwa wileńskiego w 1790 roku[4], marszałek Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1755 roku[5], starosta generalny ruski w latach 1754–1762[6], miecznik wielki litewski od 1752, w 1752 mianowany podczaszym litewskim[7], X ordynat nieświeski, VIII ordynat ołycki, VII pan na Białej, właściciel Birż, Dubinek, Kiejdan, dyrektor wileńskiego sejmiku elekcyjnego w 1747 roku[8].
portret pędzla Konstantego Aleksandrowicza | |||
Trąby | |||
Rodzina | |||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia | |||
Data i miejsce śmierci | |||
Ojciec | |||
Matka | |||
Żona |
Maria Karolina Lubomirska (rozwód) | ||
Odznaczenia | |||
|
Ten artykuł dotyczy Karola Radziwiłła „Panie Kochanku”. Zobacz też: inne osoby noszące nazwisko Karol Radziwiłł. |
Był najzamożniejszym magnatem w Rzeczypospolitej w II poł. XVIII wieku i jednym z najbogatszych przedstawicieli arystokracji w Europie. Jego majątek obejmował m.in. 16 miast, 683 wsie i 25 wójtostw, a wokół jego postaci narosło wiele legend. Z jednej strony był przedstawiany jako opój i hulaka, a z drugiej – jako przykład szlachetności, sarmatyzmu i patriotyzmu.
Niezmiernie bogaty i wpływowy, zdobył sobie wśród szlachty ogromną popularność dzięki szczodrości, sarmatyzmowi obyczajów, skłonności do biesiad i żartów, z drugiej strony znanym był z popędliwości i dzikich wybryków. Za życia cieszył się wielką popularnością, zwłaszcza wśród zubożałej szlachty, a dziś jest przedstawiany jako symbol swojej epoki.
Karol Radziwiłł był również pierwowzorem postaci stolnika Horeszki z Pana Tadeusza Adama Mickiewicza, a jego nazwisko pada w księdze XI: Podług niej później Karol–Kochanku–Radziwiłł, gdy przyjmował w Nieświeżu króla Stanisława.
Był również założycielem tzw. Radziwiłłowskiej Szkoły Majtków w Nieświeżu (1780–1782) – swego rodzaju pierwszej szkoły morskiej w dziejach Rzeczypospolitej. Wspomina ją kpt. Karol Olgierd Borchardt, opisując źródła myśli morskiej w Polsce w swej książce „Kolebka nawigatorów”.