Mgławica Kraba
pozostałość po supernowej / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Mgławica Kraba?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Mgławica Kraba (krócej Krab, znana także jako M1, Messier 1 czy NGC 1952) – plerion w gwiazdozbiorze Byka. Mgławica została zaobserwowana po raz pierwszy w 1731 przez Johna Bevisa. Jest skojarzona z supernową zauważoną przez chińskich oraz arabskich astronomów w 1054. Znajduje się w odległości około 6,3 tysiąca lat świetlnych (1930 pc[2]) od Ziemi. Jej średnica to około 11 lat świetlnych (3,4 pc) i co sekundę zwiększa się o kolejne 1500 kilometrów[4]. W centrum mgławicy znajduje się pulsar PSR B0531+21 obracający się wokół własnej osi 30 razy na sekundę, emitujący promieniowanie w zakresie od fal gamma do radiowych.
Mgławica Kraba | |||
Odkrywca | |||
---|---|---|---|
Data odkrycia |
1731 | ||
Dane obserwacyjne (J2000) | |||
Gwiazdozbiór | |||
Typ | |||
Rektascensja |
05h 34m 34,94s[1] | ||
Deklinacja |
+22° 00′ 37,6″[1] | ||
Odległość | |||
Jasność pozorna mgławicy | |||
Rozmiary kątowe |
6' × 4'[3] | ||
Charakterystyka fizyczna | |||
Wymiary |
~11 ly[uwaga 1] | ||
Jasność absolutna | |||
Szacowany wiek |
ok. 1140 lat[2] | ||
Alternatywne oznaczenia | |||
Messier 1, NGC 1952, Sharpless 244 | |||
|
Powszechnie przyjęło się nazywać Mgławicę Kraba pozostałością po supernowej, jednak to stwierdzenie jest formalnie nieprecyzyjne. Okazuje się, że supernowa z 1054 była wydarzeniem o wyjątkowo małej energii[5] lub w jakiś sposób znacznie i bardzo szybko wytraciła ją na otaczających gwiazdę gazach[6]. Za zasilanie obserwowanej mgławicy odpowiada centralny pulsar, pozostałość po gwieździe, która eksplodowała jako supernowa z 1054.
Krab, jako istotne źródło promieniowania, leżące jedynie 1,5° od płaszczyzny ekliptyki, często pomaga naukowcom w badaniach obiektów, które go przesłaniają. W latach 50. i 60. XX w. badano w ten sposób koronę słoneczną, a ostatnio oceniano grubość atmosfery Tytana, gdy blokowała ona pochodzące z M1 promieniowanie rentgenowskie.