Mit brennender Sorge
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Mit brennender Sorge (z niem. „Z palącą troską”) – encyklika papieża Piusa XI dotycząca sytuacji Kościoła w III Rzeszy, krytykująca teologiczne aspekty polityki prowadzonej przez Niemcy rządzone przez Hitlera, nosząca datę 14 marca 1937, w Niemczech odczytana w kościołach w Niedzielę Palmową 21 marca 1937[1]. Inicjatorem napisania encykliki był kardynał Eugenio Pacelli (późniejszy papież Pius XII, a w latach 1917–1929 nuncjusz apostolski w Niemczech, najpierw w Bawarii, potem w Berlinie), który jako Sekretarz Stanu Stolicy Apostolskiej prowadził rozmowy nad podpisaniem konkordatu z III Rzeszą. Jako doskonały znawca spraw niemieckich, świadom zagrożenia pokoju między narodami i naruszania przez hitlerowskie Niemcy postanowień konkordatu, na polecenie Ojca Świętego Piusa XI[2], poprosił o współpracę kardynała Michaela von Faulhabera nad sporządzeniem dokumentu, który ostatecznie przyjął formę encykliki. Wśród osób przygotowujących tekst encykliki wymienia się również biskupa Münster Klemensa Augusta von Galen, który był jednym z czołowych ludzi Kościoła katolickiego w Niemczech przeciwstawiających się systemowi nazistowskiemu.
Encyklika rozpoczyna się od protestu przeciw naruszeniom konkordatu zawartego w 1933 r. między nazistowskim rządem Niemiec a Stolicą Apostolską. Stawiając serię tez, Pius XI odcina się od nazizmu i potępia jego pogańskie tendencje oraz ideę wyższości rasy i państwa nad nauką Kościoła. Mimo że w całym jej tekście określenie „narodowy socjalizm” nie pada[3], adresowana do katolików Niemiec encyklika piętnuje nazizm, kwestionując jego konstytutywne cechy: jako bałwochwalstwo potępia „wyniesienie ponad skalę” wartości ludzkich – rasy, narodu, państwa i przedstawicieli władzy państwowej – i „czynienie z nich najwyższej normy wszelkich wartości”; domaga się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu. Wzywa niemieckich katolików do oporu wobec hitlerowskiej ideologii.
Encyklikę odczytano wiernym we wszystkich kościołach w Niemczech w dniu 21 marca 1937 r., uprzedzając interwencję policji[4].