Talent (miara)
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Talent (łac. tălentŭm od gr. τάλαντον tálanton – ciężar) – największa jednostka miary masy i pieniądza, używana w starożytności (w Asyrii, Babilonii, starożytnej Grecji i Palestynie).
Z przekazu Herodota wiadomo, że w Mezopotamii odpowiadała masie 30,12 kg (Dzieje III 89,2), Izraelici w czasach Starego Testamentu przejęli ją jako kikkar (krąg) wagi ok. 34-36 kg, zaś jej odpowiednik na Krecie liczył ok. 29 kg[1].
W Babilonii talent stanowił równowartość 60 min i 3600 szekli. W Grecji stosowany na długo przed wprowadzeniem monet, nigdy jako moneta nie funkcjonował, będąc jedynie ekwiwalentem określonej masy srebra ważonego lub (później) w monetach[2]. Np. w Atenach VI-V wieku p.n.e. odpowiadał wartości 60 min oraz 6000 drachm srebrnych i 36 tys. miedzianych oboli, pełniąc wyłącznie funkcję pieniądza obrachunkowego[3]. W handlu międzynarodowym służył do odważania głównie złota lub srebra. Również u Greków masa talentu zależała od lokalnych systemów wagowo-pieniężnych, np. attycko-eubejskiego wynosiła 26,196 kg[4], egineckiego – 37,1 kg. W greckich koloniach sycylijskich attycki talent wyjątkowo dzielono na 240 (później 120) jednostek zwanych litra[5].
U Rzymian odpowiednikiem talentu było centupodium równe 100 librom (funtom) srebra[6]. Choć w rzymskim systemie miar praktycznie nie funkcjonował, w handlowym obiegu przyjmowano też, że talentowi attyckiemu wagowo odpowiadała płynna miara quadrantala (amfory) o masie 80 funtów rzymskich[7].
W średniowieczu nazwę tę niekiedy odnoszono tę do funta obrachunkowego, na który składało się 240 srebrnych denarów[8].
Jeszcze później miara ta zaistniała również jako nowogrecka jednostka wagowa o nazwie „talanton”, równa 1/10 tonos lub 100 min (nowogreckich), miała masę 150 kg[9].