Wielki post
czas pokuty dla chrześcijan przygotowujący do świąt wielkanocnych / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Wielki post?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Wielki post[uwaga 1] (łac. Quadragesima lub Tempus Quadragesimae[3][4] – dosł. czas czterdziestnicy[4][uwaga 2]; cs. czetyriediesiatnica[5]) – czas pokuty przygotowujący do przeżycia najważniejszych dla chrześcijan świąt wielkanocnych. W Kościele łacińskim zaczyna się w Środę Popielcową, przypadającą 46 dni przed Niedzielą Wielkanocną (do postu nie wlicza się przypadających w tym okresie 6 niedziel)[6][7].
„Rubryki mszału i brewiarza rzymskiego” z 1962 określały czas trwania wielkiego postu „od jutrzni Środy Popielcowej do Wigilii Wielkanocnej aż do Nony[uwaga 3] soboty przed niedzielą Męki Pańskiej włącznie”[9] (według Rubryk z 1962 sprawowane są nadal liturgie w klasycznym rycie rzymskim[10]). Zgodnie z prawem kanonicznym Kościoła katolickiego obowiązującym do 1983 roku trwał 40 dni – do Wielkiej Soboty[11][12]. Aktualny Kodeks prawa kanonicznego nie precyzuje dnia jego zakończenia. Czas trwania wielkiego postu (dla liturgii posoborowej) określają „Ogólne normy roku liturgicznego i kalendarza” oraz „List okólny o przygotowaniu i obchodzeniu świąt paschalnych «Paschalis sollemnitatis»” Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z 1988 roku[13][14]. Zgodnie z nim wielki post trwa do mszy wieczerzy Pańskiej (ONRL 28)[13][15][16], a w Wielki Piątek i Wielką Sobotę obchodzony jest post paschalny[16][17].
Wielki post u grekokatolików i prawosławnych rozpoczyna się od Czystego Poniedziałku w pierwszym tygodniu czterdziestodniowego postu[18][19]. W Cerkwi prawosławnej kończy się w piątek przed Niedzielą Palmową[19], a w Kościołach greckokatolickich wielki post kończy Niedziela Palmowa[20][21] zwana w kościołach wschodnich Niedzielą Wierzbową[19][20][21].
W językach pierwotnego Kościoła wielki post był określany jako Quadragesima (łac.), Tessarakostè (gr.), czyli dosłownie „40 dni” (czterdziestnica[22][uwaga 2]), co stanowiło nawiązanie do czterdziestodniowego postu samego Jezusa Chrystusa[23]. W protestantyzmie obchodzony jest pod nazwą czasu pasyjnego.