Światowid pod Wawelem w Krakowie
kamienna rzeźba będąca repliką idola ze Zbrucza / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Światowid pod Wawelem w Krakowie – kamienna[1] rzeźba będąca kopią idola ze Zbrucza, stojąca u podnóża Wawelu w Krakowie, na skwerku u zbiegu ulic św. Idziego, Grodzkiej i Drogi do Zamku.
Państwo | |||
---|---|---|---|
Miejscowość | |||
Materiał |
kamień | ||
Data odsłonięcia |
1968 | ||
Ważniejsze przebudowy |
2008 (renowacja) | ||
50°03′15,61″N 19°56′18,64″E | |||
|
Rzeźba powstała w latach 1963–1968, a jej twórcami są Józef i Waldemar Wesołowscy[1]. Stanowi kopię idola wyłowionego w 1848 z rzeki Zbrucz, tzw. Światowida, który przedstawia pięcioro bóstw z religii Słowian wraz z podziałem kosmosu na piętra i którego oryginał znajduje się w krakowskim Muzeum Archeologicznym. W 1968 została umieszczona na skwerze u stóp Wawelu w Krakowie jako jedna z wielu kopii Światowida stawianych przez władze z okazji obchodów 1000-lecia państwa polskiego[1]. Rzeźba została poddana renowacji w 2008[2]. Obok niej rośnie kasztanowiec będący pomnikiem przyrody[3][4], uszkodzony w lipcu 2021 przez nawałnicę[5].
- Zobacz też: idol ze Zbrucza.
Obecnie rzeźba pełni również funkcje kultowe dla lokalnej społeczności rodzimowierców słowiańskich, którzy zostawiają u jej podnóża znicze oraz drobne ofiary[3][6], a niekiedy organizują przy niej obrzędy[7]. Ofiary w postaci monet i biżuterii pozostawiane są także w zagłębieniu sąsiedniego kasztanowca[7].
Na początku 2008 roku wandale, prawdopodobnie przy pomocy młotka, rozbili twarze wyrzeźbionych bóstw, w wyniku czego Światowid musiał zostać poddany renowacji[8]. Ponadto zdarzało się, że pozostawione przez wyznawców ofiary były niszczone, znicze zaś przestawiane pod pobliską katolicką kapliczkę[3].