Һиггс бозоны яки Һиггсон (tat.lat. Higgs bozonı (үле сылтама) , ингл. Higgs boson ) — Элементар кисәкчек , элементар бозон , Һиггс кырының кванты. Стандарт модель буенча Һиггс бозоны зәгыйфь тәэсир итешүдә катнашучы элементар кисәкчекләр нульсез массалары булуы өчен җаваплы.
Кыска фактлар Масса, ... хөрмәтенә аталган ...
Һиггс бозоны
Масса
125,26 ± 0,21 гигаэлектронвольт на секунду в квадрате [1] , 124,97 ± 0,24 гигаэлектронвольт на секунду в квадрате [2] һәм 125,11 ± 0,11 гигаэлектронвольт на секунду в квадрате [3]
... хөрмәтенә аталган
Питер Һиггс
Ачучы яки уйлап табучы
CERN , Эксперимент ATLAS [d] [4] һәм Компактный мюонный соленоид [d] [5]
Ачыш датасы
2012
Ачыш ясалган урын
Швейцария
Тикшеренү урыны
Зур адрон коллайдеры , CERN һәм Фермилаб [d]
Электрический заряд
0 элементарный электрический заряд
Чётность
1
Спиновое квантовое число
0 [6] [7] [8] […]
Распадается на
W һәм Z бозоннары , электрон һәм фотон [9]
Ширина распада
13 000 000 электронвольт
Время жизни частицы
0,000156 аттосекунда һәм 1,0E−5 аттосекунда
Антикисәкчек
Һиггс бозоны
Суперсимметричный партнёр
хиггсино [d] [10]
Фундаментальные взаимодействия
Зәгыйфь тәэсир итешү , электромагнит тәэсир итешүе һәм Гравитация [11]
Предсказано кем
Питер Һиггс [12] , Франсуа Аңлер [13] , Роберт Браут [d] [13] , Джеральд Гуральник [d] [14] , C. R. Hagen [d] [14] һәм Томас Киббл [d] [14]
Номер частицы по схеме Монте-Карло
35 [15]
Һиггс бозоны Викиҗыентыкта
Ябу
Кыска фактлар Нигез, Фундаменталь төшенчәләр ...
Квант механикасы
Δ
x
⋅
Δ
p
x
⩾
ℏ
2
{\displaystyle \Delta x\cdot \Delta p_{x}\geqslant {\frac {\hbar }{2}}}
Билгесезлек принцибы
Математик нигезләр
Тәҗрибәләр
Дэвиссон — Джермер тәҗрибәсе · Поппер тәҗрибәсе · Штерн — Герлах тәҗрибәсе · Юнг тәҗрибәсе · Белл тигезсезлекләрен тикшерү · Фотоэффект · Комптон эффекты
Аңлатмалар
Копенгаген аңлатмасы · Яшерелгән параметрлар теориясе · Күпгаләм аңлатмасы
Шулай ук карагыз: Портал:Физика
Ябу
Һиггс бозоны барлыкка килүе ике протон бәрелешеннән соң
Ике кварк q тәэсире нәтиҗәсендә - W- һәм Z-бозоны барлыкка килгәннән соң һәм аларның тәэсир итешүе нәтиҗәсендә нейтраль Һиггс бозоны барлыкка килә. Фейнман диаграммасы
Глюоннар тәэсир итешүе нәтиҗәсендә Һиггс бозоны барлыкка килә. Фейнман диаграммасы
Элементар кисәкчек Стандарт моделендә электр-зәгыйфь симметриянең үзлегеннән бозылуы сәбәпле калибрлау бозонының массасы килеп чыга.
Һиггс бозоны - скаляр кисәкчек, нуль спинлы. Питер Һиггс шушы бозон булуын 1964 елда фаразлаган.
2012 елда Һиггс бозоны Зур адрон коллайдерында рәсми ачылган, аның массасы 125 ГэВ тәшкил итә.