Кралство Сардинија (1720–1861)
(1720-1861) / From Wikipedia, the free encyclopedia
Кралство Сардинија — термин кој се користи за означување на Савојските држави од 1720 до 1861 година, која го обединувала островот Сардинија со копнените поседи на Савојската династија. Пред 1847 година, единствено островот Сардинија бил дел од Кралството Сардинија, додека другите поседи на копното (главно Војводство Савоја, Кнежевство Пиемонт, округот Ница, Војводство Џенова и други) ги држеле Савојците во нивните сопствено право, па оттука формирајќи композитна монархија и лична унија која формално била наречена „Држави на неговото височество кралот на Сардинија“.[10][11][12][13] Оваа ситуација била променета со актот на Перфектна фузија од 1847 година, кој создал унитарно кралство. Поради фактот што Пиемонт бил седиште на моќта и истакнат дел од ентитетот, државата се нарекува и Сардинија - Пиемонт или Пиемонт-Сардинија, а понекогаш и погрешно како Кралство Пиемонт. [14][15] [16]
Кралство Сардинија | ||||||||||||||||||
Regnum Sardiniae (латински) Rennu de Sardigna (јазик?) Regno di Sardegna (италијански) Regn ëd Sardëgna (јазик?) | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||
Гесло ФЕРТ (Мото на Савојска династија) | ||||||||||||||||||
Химна S'hymnu sardu nationale "Национална химна" | ||||||||||||||||||
Главен град |
| |||||||||||||||||
Јазици | Од иберискиот период во Сардинија: сардински, Корзикански, Каталонски и Шпански;[3] За време на периодот на Савоја како композитна држава: Исто така италијански (веќе официјален на полуостровот од 16 век преку Риволскиот едикт; воведен во Сардинија во 1760 г.[4][5][6][7]), Француски (официјален на полуостровот од 16 век преку едиктот Риволи), пиемонтски, лигурски, окситански и Арпитан | |||||||||||||||||
Вероисповед | Римокатоличка црква (државна религија)[8] | |||||||||||||||||
Уредување |
| |||||||||||||||||
Крал | ||||||||||||||||||
- | 1720 (прв) | Виктор Амадеј II | ||||||||||||||||
- | 1849–1861 (последен) | Виктор Емануел II | ||||||||||||||||
Премиер | ||||||||||||||||||
- | 1848 (прв) | Чезаре Балбо | ||||||||||||||||
- | 1860–1861 (последен) | Камило Бенсо | ||||||||||||||||
Законодавство | Парламент | |||||||||||||||||
- | Горен дом | Сенат | ||||||||||||||||
- | Долен дом | Комора на пратеници | ||||||||||||||||
Историски период | доцен современ период | |||||||||||||||||
- | Основана | 1720 | ||||||||||||||||
- | Станал дел од државата на Савоја | 1720 | ||||||||||||||||
- | Совршена фузија | 1848 | ||||||||||||||||
- | дел од Кралство Италија | 1861 | ||||||||||||||||
Население | ||||||||||||||||||
- | 1821 | 3,974,500[9] | ||||||||||||||||
Валута |
| |||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
Денес во | Италија Франција Монако | |||||||||||||||||
Пред да стане посед на Куќата на Савоја, средновековното Кралство Сардинија било дел од Арагонската Круна, а потоа и од растечкото Шпанско Царство. Со Хашкиот договор од 1720 година, островот Сардинија и неговата титула Кралство биле отстапени од страна на Хабсбуршките и Бурбонските кандидати за шпанскиот престол на војводата од Савоја, Виктор Амадео II. Владетелите на Савоја го обединиле со нивните историски поседи на италијанскиот полуостров, а кралството постепено се идентификувало со полуостровските држави, кои ги вклучувале, покрај Савоја и Аоста, династички поседи како Кнежевството Пиемонт и округот Ница, чија контрола династијата ја имала во периодот од 13 век и 1388 година.
Под владеење на династија Савоја, владата на кралството, владејачката класа, културните модели и центарот на населението биле целосно сместени на полуостровот.[17] Островот Сардинија отсекогаш бил од секундарно значење за монархијата. Додека главниот град на островот Сардинија и седиштето на неговите намесници отсекогаш бил де јуре Каљари, пиемонтскиот град Торино бил главен град на Савоја од средината на 16 век, кој бил де факто седиште на власта. Оваа ситуација добила официјален статус со Совршената фузија од 1847 година, кога сите владини институции на кралството биле централизирани во Торино.
Кога полуостровските домени на Савојската династија биле окупирани и на крајот припоени од Франција на Наполеон, кралот на Сардинија привремено престојувал на островот за прв пат во историјата на Сардинија под власта на Савоја. Виенскиот конгрес (1814–15), кој ја реструктуирал Европа по поразот на Наполеон, му ги вратила на Савоја полуостровските поседи и ги зголемила со Лигурија, земена од Република Џенова. По пристапувањето на Женева во Швајцарија, Договорот од Торино (1816) ги префрлил Каруж и соседните области на новосоздадениот швајцарски кантон Женева. Во 1847–1848 година, преку чинот на Унијата аналоген на оној меѓу Велика Британија и Ирска, различните држави на Савоја биле обединети под еден правен систем со главен град во Торино и го дале уставот наречен Статуто Албертино.
До времето на Кримската војна во 1853 година, Савојската династија го изградила кралството во воена сила. Следувала анексијата на Ломбардија (1859), централните италијански држави и Двете Сицилии (1860), Венеција (1866) и Папските држави (1870). На 17 март 1861 година, за попрецизно да го одрази својот нов географски, културен и политички опсег, Кралството Сардинија го променила своето име во Кралство Италија, а главниот град на крајот бил преместен прво во Фиренца, а потоа во Рим. Така, Кралството Сардинија предводено од Савојската династија било правен претходник на Кралството Италија, кое пак е претходник на денешна Италијанска Република.