Księstwo sandomierskie
polskie księstwo dzielnicowe / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Księstwo sandomierskie (łac. Ducatus Sandomirensis) – średniowieczne polskie księstwo dzielnicowe istniejące na ziemi sandomierskiej w latach 1138–1320 ze stolicą w Sandomierzu. Powstało na skutek rozbicia dzielnicowego Polski przez testament Bolesława III Krzywoustego w 1138 roku.
1138/1146–1320 | |||
| |||
Podział ziem Bolesława III Krzywoustego: Dzielnica senioralna (wschodnia Wielkopolska, zachodnie Kujawy, ziemia wieluńska, Małopolska) Dzielnica Władysława II (księstwo śląskie) Dzielnica Bolesława IV (księstwo mazowieckie obejmujące Mazowsze, wschodnie Kujawy) Dzielnica Mieszka III (księstwo wielkopolskie obejmujące zachodnią Wielkopolskę) Dzielnica Henryka (księstwo sandomierskie) Oprawa wdowia Salomei (prowincja / księstwo łęczyckie obejmujące ziemię łęczycką, ziemię sieradzką i trzy kasztelanie zapilickie / nadpilickie) Lenno Polski pod kontrolą princepsa (księstwo pomorskie) | |||
Język urzędowy | |||
---|---|---|---|
Stolica | |||
Ustrój polityczny | |||
Typ państwa | |||
Pierwszy władca | |||
Ostatni władca | |||
Głowa państwa |
książę (zob. Książęta sandomierscy) | ||
Status terytorium | |||
Zależne od |
Monarchia Henryków Śląskich | ||
Rozbicie dzielnicowy Polski |
1138 | ||
Zjednoczenie monarchii piastowskiej |
1320 | ||
Religia dominująca |
Na początku księstwo sandomierskie znalazło się w granicach dzielnicy senioralnej, ale po kilkunastu latach zostało wydzielone na rzecz Henryka Sandomierskiego i znalazło się na południowo-wschodniej części państwa polskiego[1][2][3] .
Do księstwa sandomierskiego przyłączono w 1173 r. przyłączono księstwo wiślickie[4]. Za rządów Konrada Mazowieckiego prowincja łęczycka została odłączona od dzielnicy senioralnej (w skład której wchodziła prowincja sandomierska) i jako księstwo łęczyckie przyłączona do Mazowsza w ok. 1231 r.; nieco później w 1239 r. lub 1243 r. księstwo łęczyckie utraciło na rzecz ziemi sandomierskiej trzy kasztelanie zapilickie (nadpilickie) zlokalizowane po wschodniej stronie Pilicy: małogoską, żarnowską i skrzyńską (na skutek klęsk Konrada Mazowieckiego w walce o dzielnice sandomierską i krakowską)[5][6][7][8].