Osutki polekowe
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Osutki polekowe – zmiany skórne będące niepożądanym skutkiem ubocznym stosowania niektórych leków. Mogą wystąpić niezależnie od tego, na co i w jaki sposób (zewnętrznie czy wewnętrznie) użyty był lek.
Ten artykuł należy dopracować |
Zmiany polekowe nie mają zazwyczaj cech charakterystycznych dla poszczególnych specyfików. Często różne leki dają takie same objawy. Niektóre ze zmian nasuwają od razu podejrzenie związku z lekami:
- rumień trwały – barbiturany, fenacetyna, salicylany, środki antykoncepcyjne, fenylobutazon, sulfonamidy, metronidazol
- rumień wielopostaciowy – sulfonamidy, penicylina i pochodne, barbiturany, fenotiazyna, furosemid
- toksyczna nekroliza naskórka
- rumień guzowaty – sulfonamidy, penicylina, tetracyklina
- zmiany krwotoczne – tiazydy, sole złota, sulfonamidy, allopurynol, niesteroidowe leki przeciwzapalne, penicylina i pochodne.
Pozostałe zmiany mogą jedynie sugerować związek z lekami (są charakterystyczne dla rozmaitych chorób skóry):
- zmiany pokrzywkowe i obrzękowe – penicylina, kwas acetylosalicylowy, barbiturany
- zmiany wypryskowe
- zmiany przypominające liszaj płaski – sole złota, leki przeciwmalaryczne, tiazydy, fenotiazyna, furosemid, propranolol
- zmiany fotoalergiczne i fototoksyczne – gryzeofulwina, fenotiazyna, tiazydy, sulfonamidy, niesteroidowe leki przeciwzapalne, tetracyklina, amiodaron
- zmiany pęcherzykowe i pęcherzowe – gryzeofulwina, tiazydy, niesteroidowe leki przeciwzapalne, barbiturany, furosemid, sulfonamidy
- zmiany krostkowe – karbamazepina, chloramfenikol, furosemid, fenytoina
- zmiany trądzikowe – kortykosteroidy, doustne środki antykoncepcyjne, izoniazyd, lit, haloperydol
- łysienie – chemioterapeutyki, leki przeciwzakrzepowe, retinoidy, piroksykam, metylofenidat
- zmiany paznokciowe – fluorouracyl, leki przeciwmalaryczne, sole srebra, sole złota, azydotymidyna.
Niektóre leki wywołują bardzo charakterystyczne zmiany, specyficzne dla danego związku:
- wykwity pęcherzowe, pęcherzowo-ropne i bujające – jod i brom
- zmiany rumieniowo-krwotoczne i płonicowate – ampicylina.
Leki wywołujące choroby autoimmunologiczne to między innymi:
- pęcherzyca zwykła i liściasta – penicylamina, kaptopryl, fenylobutazon, piroksykam
- pemfigoid – furosemid, ibuprofen, penicylamina, sulfasalazyna, leki przeciwświerzbowe
- linijna dermatoza pęcherzowa IgA – wankomycyna, ryfampicyna, fenytoina, kaptopryl
- pęcherzowe oddzielanie się naskórka – sulfonamidy, sulfasalazyna, penicylamina, furosemid
- toczeń rumieniowaty – hydralazyna, hydantoina, izoniazyd, streptomycyna.