جنگ یوم کیپور
جنگ سوریه و مصر با اسرائیل (۶–۲۵ اکتبر ۱۹۷۳) / From Wikipedia, the free encyclopedia
جنگ یوم کیپور که همچنین با عناوین جنگ اعراب و اسرائیل ۱۹۷۳، جنگ اکتبر، جنگ رمضان یا جنگ چهارم اعراب و اسرائیل نیز شناخته میشود، جنگی بود که از ۶ تا ۲۵ اکتبر ۱۹۷۳ میان سوریه و مصر با حمایت چند کشور عربی دیگر و اسرائیل اتفاق افتاد. این جنگ با حمله غافلگیرانه مصر و سوریه علیه مواضع نیروهای اسرائیلی در شرق کانال سوئز و ارتفاعات جولان آغاز شد، مناطقی که شش سال قبل در جنگ ششروزه به تصرف قوای اسرائیل درآمده بود. حمله در آخرین ساعات یومکیپور مقدسترین روز در یهودیت، آغاز شد. روزی که از غروب ۹ مهر ماه آغاز میشود و یهودیان در آن روزهدار هستند.
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
جنگ یوم کیپور | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
بخشی از ستیز اعراب و اسرائیل و جنگ سرد | |||||||||
در جهت عقربههای ساعت از بالا-چپ: عبور تانکهای اسرائیلی از کانال سوئز؛ هواپیمای نشر اسرائیلی در حال پرواز بر فراز بلندیهای جولان؛ سرباز اسرائیلی در حال عبادت در شبه جزیره سینا؛ سربازان اسرائیلی در حال تخلیه مجروحان؛ سربازان مصری در حال برافراشتن پرچم مصر در موقعیت سابق اسرائیل در شبه جزیره سینا؛ سربازان مصری با تصویر انور سادات | |||||||||
| |||||||||
طرفهای درگیر | |||||||||
اسرائیل |
سوریه | ||||||||
فرماندهان و رهبران | |||||||||
گلدا مایر افاریم کاتزیر موشه دایان دیوید الازار شاموئل گونن همین بار لو اسرائیل تال ایزاک هافی بنیامین پلد آلبرت ماندلر † آریل شارون |
حافظ اسد احمد اسماعیل علی مصطفی تلاس سعد الشاذلی عبدالغنی الجاماسی | ||||||||
قوا | |||||||||
۳۷۵٬۰۰۰ تا ۴۱۵٬۰۰۰ سرباز ۱٬۷۰۰ تانک ۳٬۰۰۰ خودرو زرهپوش جنگی ۹۴۵ عراده توپ ۴۴۰ هواپیمای جنگی |
مصر: ۶۵۰٬۰۰۰–۸۰۰٬۰۰۰ سرباز (۲۰۰٬۰۰۰ عبور کردند) ۱٬۷۰۰ تانک (۱٬۰۲۰ تانک عبور کردند) ۲٬۴۰۰ ناو زرهی ۱٬۱۲۰ واحد توپخانه ۴۰۰ فروند هواپیمای جنگی ۱۴۰ هلیکوپتر ۱۰۴ شناور نیروی دریایی ۱۵۰ آتشبار موشک زمین به هوا (۶۲ در خط مقدم) سوریه: ۱۵۰٬۰۰۰ سرباز ۱٬۲۰۰ تانک ۸۰۰–۹۰۰ ناو زرهی ۶۰۰ واحد توپخانه نیروهای اعزامی: ۱۲۰٬۰۰۰ سرباز ۵۰۰–۶۷۰ تانک ۷۰۰ ناو زرهی عربستان سعودی: ۲۳٬۰۰۰سرباز (۳٬۰۰۰ نفر عبور کردند) مراکش: ۵٬۵۰۰ سرباز ۳۰ تانک ارائه شده توسط سوریه ۵۲ هواپیمای جنگی کوبا: ۵۰۰–۱٬۰۰۰ سرباز جمع: ۹۱۴٬۰۰۰–۱٬۰۶۷٬۵۰۰ سرباز ۳٬۴۳۰ تا ۳٬۶۰۰ تانک ۳٬۹۰۰ تا ۴٬۰۰۰ ناو زرهی ۱٬۷۲۰ واحد توپخانه ۴۵۲ هواپیمای جنگی ۱۴۰ هلیکوپتر ۱۰۴ شناور نیروی دریایی ۱۵۰ آتشبار موشک زمین به هوا | ||||||||
تلفات و خسارات | |||||||||
۲٬۵۲۱–۲٬۸۰۰ کشته ۶۶۳ تانک آسیب دید یا به غنیمت گرفته شد ۴۰۷ خودروی زرهی منهدم یا دستگیر شد ۱۰۲–۳۸۷ هواپیما منهدم شد |
مصر: ۵٬۰۰۰–۱۵٬۰۰۰ کشته ۸٬۳۷۲ اسیر سوریه: ۳٬۰۰۰–۳٬۵۰۰ کشته ۳۹۲ اسیر مراکش: ۶ اسیر عراق: ۲۷۸ کشته ۸۹۸ مجروح ۱۳ اسیر کوبا: ۱۸۰ کشته ۲۵۰ مجروح اردن: ۲۳ کشته ۷۷ مجروح مجموع تلفات: ۸٬۰۰۰–۱۸٬۵۰۰ کشته ۱۸٬۰۰۰–۳۵٬۰۰۰ مجروح ۸٬۷۸۳ اسیر ۲٬۲۵۰–۲٬۳۰۰ تانک منهدم شد ۳۴۱–۵۱۴ هواپیما منهدم شد ۱۹ شناور نیروی دریایی غرق شد |
این جنگ موضعگیریهای بینالمللی گستردهای را برانگیخت و در جریان آن آمریکا و شوروی، دو ابرقدرت وقت با ارسال گسترده تجهیزات نظامی و تدارکاتی به حمایت از متحدان خود پرداختند.
جنگ با حملهای وسیع و موفقیتآمیز از سوی نیروهای مصری آغاز شد که از کانال سوئز گذر کرده و بدون برخورد با مقاومت جدی در صحرای سینا پیشروی کردند. اسرائیل پس از سه روز توانست با به تحرک درآوردن بیشتر نیروهای خود یورش مصریها را دفع کرده و نبرد را به بنبست بکشاند. سوریها نیز در حمله همزمان نقاط حساسی را در جولان به تصرف خود درآوردند اما اسرائیل پس از سه روز توانست آنها را به خط آتشبس قبل از جنگ بازگرداند و سپس در یک ضدحملهٔ چهار روزه در عمق خاک سوریه پیشروی کند، بهطوریکه بعد از یک هفته حومهٔ دمشق زیر آتش توپخانه اسرائیل قرار گرفت. انور سادات رئیسجمهور مصر که نگران شکست متحد اصلی خود بود تصمیم گرفت با تسخیر دو مسیر استراتژیک در عمق صحرای سینا موقعیت قویتری به دست آورد. اما این حمله به سرعت دفع شده و سپس اسرائیلیها در یک ضدحمله موفق شدند ارتباط نیروهای مصری در شمال و جنوب ساحل شرقی سوئز را قطع کرده و با گذر از سوئز به داخل خاک اصلی مصر وارد شوند. پس از آن اسرائیلیها در دو مسیر؛ یکی از جنوب به سمت بندر سوئز و دیگری از غرب به سوی قاهره پیشروی آهستهای داشتند که با نبردی سنگین و خونین و تلفات بسیار از طرفین همراه بود.
در روز ۲۲ اکتبر میانجیگری سازمان ملل برای آتشبس ناکام ماند و هر یک از طرفین، دیگری را به نقض آتشبس متهم میکرد. دو روز بعد اسرائیلیها مواضع خود را به طرز قابل توجهی بهبود بخشیده و سپاه سوم مصر در صحرای سینا و همینطور شهر سوئز در ساحل دریای سرخ را در محاصرهٔ کامل خود گرفتند. روز ۲۵ اکتبر در حالی که اختلاف شوروی و آمریکا به اوج خود رسیده بود، سازمان ملل برای دومین بار درخواست آتشبس کرد که با موافقت دو طرف به پایان جنگ منجر شد.
این جنگ تأثیری بسیار عمیق و دیرپا بر طرفین درگیر و منطقهٔ خاورمیانه گذاشت. عربها که با شکست یکطرفهٔ ائتلاف مصر و سوریه و اردن در جنگ سال ۱۹۶۷ به شدت تحقیر شده بودند، این بار با موفقیتهای ابتدایی در این جنگ روحیهٔ خود را بازیافتند. اسرائیلیها نیز با وجود دستاوردهای چشمگیر عملیاتی و تاکتیکی که در میدان جنگ به دست آوردند، به این نکته پی بردند که برتری نظامی آنها بر نیروهای عربی همیشگی و تضمینشده نخواهد بود. این تغییر نگرش، راه را برای فرایند صلح میان دو طرف باز کرد تا جایی که در سال ۱۹۷۸، پیمان کمپ دیوید صحرای سینا را به مصر بازگرداند و اسرائیل از سوی مصر که پیش از آن اصلیترین دشمن خود بود، به رسمیت شناخته شد. همچنین این جنگ به فاصله گرفتن مصر از اتحاد شوروی منجر شد تا جایی که این کشور بهطور کامل از دایرهٔ نفوذ شوروی خارج شد.