अरुणाचल प्रदेश
From Wikipedia, the free encyclopedia
अरुणाचल प्रदेश भारतको उत्तरपूर्वी राज्य हो। यो उत्तर-पूर्वी सीमावर्ती एजेन्सी क्षेत्रबाट गठन भएको थियो, र भारतले यसलाई २० फेब्रुअरी १९८७ मा राज्यको रूपमा घोषणा गर्यो। ईटानगर यसको राजधानी र सबैभन्दा ठुलो सहर हो। यो दक्षिणमा भारतीय राज्य असम र नागाल्यान्डको सिमाना छ। यसले पश्चिममा भुटान, पूर्वमा म्यानमार, र म्याकमोहन रेखामा उत्तरमा चीनको तिब्बत स्वायत्त क्षेत्रसँगको विवादित १,१२९ किलोमिटर सीमानासँग अन्तर्राष्ट्रिय सीमाहरू साझा गर्दछ। अरुणाचल प्रदेश तिब्बत स्वायत्त क्षेत्रको हिस्साको रूपमा चीनले दाबी गरेको छ; चीनले सन् १९६२ मा अरुणाचल प्रदेशका केही क्षेत्र आफ्नो कब्जामा लिएको थियो तर पछि आफ्नो सेना फिर्ता लिएको थियो।[7][8]
अरुणाचल प्रदेश | |
---|---|
नामकरण: अरुणाचल ('उदाउदै गरेको सूर्यको पर्वत') र प्रदेश ('प्रान्त वा क्षेत्र') | |
उपनाम: "उदाउँदो सूर्यको भूमि" | |
आदर्श वाक्य: सत्यमेव जयते (सत्यको सधै जित हुन्छ) | |
निर्देशाङ्क: २७.०६°N ९३.३७°E / 27.06; 93.37 | |
देश | भारत |
पहिले | उत्तर-पूर्व सीमा एजेन्सी |
केन्द्र शासित प्रदेशको रूपमा | २१ जनवरी १९७२ |
स्थापना (राज्यको रूपमा) | २० फेब्रुअरी १९८७[1] |
राजधानी र सबै भन्दा ठुलो सहर | ईटानगर |
जिल्ला | २६ |
विधायिका | एकसदनपद्धति |
• विधान सभा | अरुणाचल प्रदेश विधान सभा (६० सीटहरू) |
राष्ट्रिय संसद | भारतीय संसद |
• राज्य सभा | १ सीटहरू |
• लोक सभा | २ सीटहरू |
क्षेत्रफल | |
• जम्मा | ८३७४३ किमी२ (३२३३३ वर्ग माइल) |
• क्रम | १४औँ |
उन्नतांश | २४३२ मिटर (७९७९ फिट) |
उच्चतम उचाई (काङ्गटो) | ७०६० मिटर (२३१६० फिट) |
न्यूनतम उचाई | ४४ मिटर (१४४ फिट) |
जनसङ्ख्या (सन् २०११) | |
• जम्मा | वृद्धि १३८३७२७ |
• क्रम | २७औँ |
• घनत्व | १७/किमी२ (४०/वर्ग माइल) |
• सहरी | २२.९४% |
• ग्रामीण | ७७.०६% |
वासिन्दा | अरुणाचली |
भाषा | |
• आधिकारिक | अङ्ग्रेजी[4][5][6] |
• आधिकारिक लिपि | रोमन लिपि |
समय क्षेत्र | युटिसी+०५:३० (भारतीय मानक समय) |
वेबसाइट | arunachalpradesh |
भारतको सन् २०११ को जनगणना अनुसार अरुणाचल प्रदेशको जनसङ्ख्या १,३८३,७२७ रहेको छ भने क्षेत्रफल ८३,७४३ वर्ग किलोमिटर (३२,३३३ वर्ग माइल) रहेको छ। प्रति वर्ग किलोमिटर मा केवल १७ बासिन्दाहरूसंग, यो भारतको सबैभन्दा कम घना जनसङ्ख्या भएको राज्य हो। यो एक जातीय विविधतापूर्ण राज्य हो, जसमा पश्चिममा मुख्यतया मोनपा मानिसहरू, केन्द्रमा तानी मानिसहरू, पूर्वमा मिश्मी र ताई मानिसहरू र राज्यको दक्षिण-पूर्वमा नागा मानिसहरू छन्। नोक्ते, आदि, न्याशी, सिंगफो, गालो, टागिन, अपटानी सहित लगभग २६ प्रमुख जनजातिहरू र १०० उप-जनजातिहरू यस राज्यमा बस्छन्।